Anna Prohaska - Paradise Lost - Klassiek Centraal

De titel van de nieuwste cd met sopraan Anna Prohaska was uiteraard al gekozen voor er in de verste verte sprake was van een coronacrisis. Paradise Lost krijgt in de huidige omstandigheden toch wel een aparte bijklank. Laat me er maar meteen hoopvol aan toevoegen dat de cd zo mooi is, dat hij ons even laat vertoeven in het paradijs van de muziek!
De titel verwijst – natuurlijk, zou ik zeggen – naar het verhaal van Adam en Eva uit de bijbel, die door de eerste zonde uit het paradijs verdreven worden en gedoemd zijn tot een “aards” leven. De liederen zijn zodanig gekozen dat ze de stadia van dit verhaal volgen, vooral vanuit het perspectief van Eva. Het moet gezegd: er is echt werk gemaakt van de zoektocht naar de thematiek van de liederen. De selectie bestrijkt binnen het liedgenre een uitgebreid gamma van stijlen en periodes. We gaan van Henry Purcell over Robert Schumann en Franz Schubert via Hugo Wolf en Gabriel Fauré tot Olivier Messiaen en George Crumb. En dat zijn nog niet alle componisten. Het kan op het eerste gezicht een allegaartje lijken, maar de liederen zijn telkens gegroepeerd naar de fasen uit het bijbels verhaal. Door die originele invalshoek vormen ze een boeiende tocht om eens op een andere manier van de liedkunst te genieten.

Want voor dat genieten zorgen alvast de vertolkers. Anna Prohaska zingt met natuurlijk klinkende stem, die ook in de lang aangehouden noten zuiver blijft. Dat valt al meteen op van bij het eerste lied uit Trois chansons van Ravel, maar even goed in La Chanson d’Eve van Fauré. De prachtig gerekte cantilene van Messiaen (Harawi) krijgt een etherisch effect, waar het verfijnde de pianospel zeker zijn aandeel in heeft. Prohaska geeft blijk van een gamma aan coloriet en in de hoogte klinkt ze nooit ijl. Ook de wissel in de diverse stijlen op de cd is

telkens accuraat gemaakt. De vocalise van Stravinsky’s Pastorale is een voorbeeld van stemkunst. Er zijn ook ontdekkingen te doen, bijvoorbeeld met het lied Clair comme le jour van Daniel-Lesur (1908-2002), in parlandostijl en met een Oosters vleugje in de piano. Charles Ives zorgt voor serene rust in het slotvers Silence is pleased en ook Abendstern van Schubert lijkt wel brandend actueel met Und bleibe trauernd still daheim. Bij Hans Eisler krijgt het verhaal van de verjaagden uit het paradijs een sociaal geëngageerde tint, terwijl bij Mahler de treurnis van het irdische Leben emotioneel weegt. Op de zangkunst van de nochtans prachtig zingende Prohaska is maar één minpunt aan te stippen, en dat is de dictie. Haar uitspraak maakt het onmogelijk de woorden die ze zingt te verstaan zonder de tekst te volgen. Jammer.

Toch een heerlijke cd om het Bijbelse verhaal met veel zin voor een toekomstige utopie van betere tijden te beluisteren!