The Orchestra of the Americas - Pan-American Reflections - Stretto

“Copland & Chávez Pan-American Reflections” door The Orchestra of the Americas o.l.v. Carlos Miguel Prieto, op het label LINN. Indrukwekkend!

Voor zijn eerste release op het Linn-label speelt The Orchestra of the Americas o.l.v. de Mexicaanse dirigent Carlos Miguel Prieto (°1965), de euforische 3de symfonie van Aaron Copland en de aanstekelijke “Sinfonía india” van de Mexicaanse componist, Carlos Chávez. The Orchestra of the Americas heeft deze twee werken uitgevoerd tijdens het Edinburgh Festival in 2018, en tijdens een Europese tournee die leidde naar het Rheingau Festival, de Elbphilharmonie en het Krzysztof Penderecki European Center for Music.

Vol hoop, heldhaftigheid en opgewekt optimisme, wordt de Derde symfonie van Copland beschouwd als de “Grote Amerikaanse symfonie”. Hij dankt zijn beroemdheid aan zijn finale, (4de beweging-Molto deliberato), waarin Copland als een bedwelmend imponerende conclusie, zijn “Fanfare voor de gewone man” verwerkte.

Eugene Goossens (foto), dirigent van het Symfonieorkest van Cincinnati, had een idee voor het concertseizoen 1942-43. Tijdens Wereldoorlog I had hij Britse componisten om een fanfare gevraagd om elk orkestconcert mee te beginnen. Het was zo succesvol geweest dat hij dacht om het voor de Tweede Wereldoorlog te herhalen met Amerikaanse componisten. In totaal werden op vraag van Goossens, 18 fanfares gecomponeerd, maar Coplands indrukwekkende en ontroerende Fanfare voor koperblazers en slagwerk uit 1942, is de enige die in het standaardrepertoire bleef. Ze werd mede geïnspireerd door een beroemde toespraak uit 1942, waarin vicepresident Henry A. Wallace (foto), het aanbreken van de ‘eeuw van de gewone man’, “The dawning of the “Century of the Common Man”, aankondigde. Verschillende fragmenten van de Fanfare werden ook gebruikt voor primair thematisch materiaal in de eerste drie bewegingen.

De Symfonie nr. 3 was de laatste symfonie van Aaron Copland. Ze werd gecomponeerd tussen 1944 en 1946, en de eerste uitvoering vond plaats in oktober 1946, door het Boston Symphony Orchestra, o.l.v. Serge Koussevitzky. Als zijn vroege “Dance Symphony” uit 1925 wordt meegerekend, was zijn derde symfonie eigenlijk zijn vierde symfonie. Gecomponeerd aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, werd ze bekend als dé essentiële Amerikaanse symfonie die zijn “Americana” stijl van de balletten (o.a. “Rodeo”), combineerde met de vorm van de symfonie, die over het algemeen een toen nog door Europa gedomineerde, muzikale vorm was.

Met zijn briljante inheemse melodieën, complexe ritmes en kleurrijke orkestratie, is Chávez’ “Sinfonía india” het perfect werk om dit gepassioneerd, in 2002 opgericht, orkest, te ontdekken. Als pedagoog en als president van de American Composers’ Alliance en directeur van de League of Composers steunde Copland overigens een componist als Carlos Chávez,

De Mexicaanse componist Carlos Chávez y Ramírez (1899-1978) kreeg op 9-jarige leeftijd zijn eerste pianoles van zijn broer Manuel en vanaf 1910 studeerde hij piano bij Manuel Ponce.

In 1915 werd hij leerling van de pianist Pedro Luis Ogazón, die al vroeg de muziek van Debussy in Mexico introduceerde. In 1922 huwde Chávez met de pianiste Otilia Ortiz en de huwelijksreis ging naar Europa. In Parijs sloot hij vriendschap met Paul Dukas, die hem aanmoedigde om zich, net als Manuel de Falla in Spanje en Bartók en Zoltán Kodály in Hongarije, op de oorspronkelijke, Mexicaanse folklore en lokale muziekgeschiedenis te concentreren. Tussen 1926 en 1928, sloot hij vriendschap met Aaron Copland en Edgar Varèse, die hem met bekende mensen uit de muziekwereld bekendmaakten.

Na zijn terugkeer naar Mexico werd Chávez directeur van het Orquesta Sinfónica Mexicana, het eerste beroepsorkest in het land, dat uit een muzikale workshop van muzikanten ontstond. Later werd het orkest het Orquesta Sinfónica de México, waarmee Chávez door het hele land op tournee ging. In 1928 werd hij professor compositie en directeur van het Conservatorio Nacional de Música (foto) en van 1947 tot 1952 was hij directeur general van het Instituto Nacional de Bellas Artes. In 1947 stichtte hij het Orquesta Sinfónica Nácional, de opvolger van het Orquesta Sinfónica de México.

Carlos Chávez is de bekendste vertegenwoordiger van nationale Mexicaanse muziek en balletten op Azteekse thema’s. “Sinfonía india” is Carlos Chávez’s Symfonie nr. 2, gecomponeerd in 1935-36. In één beweging volgen de secties niettemin het traditioneel patroon voor een symfonie met drie bewegingen. De titel geeft aan dat het thematisch materiaal bestaat uit drie melodieën afkomstig van inheemse Amerikaanse stammen in het noorden van Mexico. De symfonie is de populairste compositie van Chávez. Hij begon aan zijn Sinfonía india in december 1935, tijdens de eerste tournee door de Verenigde Staten als dirigent, en voltooide ze het volgend jaar. De symfonie ging in januari 1936, o.l.v. Chávez, in première tijdens een radio uitzending door het Columbia Broadcasting Orchestra en kreeg de eerste concertuitvoering door het Boston Symphony Orchestra onder leiding van de componist in april 1936. De Mexicaanse première vond plaats in de hoofdstad in juli 1936.

De symfonie is gebaseerd op drie melodieën van drie indiaanse volkeren (vanwaar de titel), die de thema’s leveren voor wat, hoewel ze zonder pauze worden gespeeld, eigenlijk drie bewegingen zijn, waarin een derde thema de functie van een langzame beweging aanneemt. De drie hoofdthema’s zijn melodieën van de Huicholes of Cora van Nayarit (het hoofdthema), de Yaquis van Sonora (tweede en derde thema), en de Seris van het eiland Tiburón in Baja California, een eiland in de Golf van Californië, (thema van de finale), aangevuld met secundaire thema’s, waarvan sommige ook uit de folklore.